NE YENİR?

Kars’a gidince tabii ki Kaz eti yiyeceklerin başında geliyor. Bunun için de en önemli adres eski şehirde yer alan, Kars Evi birinci adres. Sahibi Nuran Özyılmaz Hanım ve ekibi sizi yerinize oturunca hemen karşılıyor. Size hoşgeldiniz diyerek nasıl sıfırdan yöresel ürünlerin sunulduğu bir yer yaptıklarını anlatıyor. Kendisi ve onu örnek alan eğitimli Karslı kadınların başını çektiği restoran sektörünün nasıl geliştiğini, istenirse Türkiye’nin mahrumiyet bölgesinde bile, güzel şeyler yapılabileceğini kendinisi dinlerken bir kes daha anlıyorsunuz. 

Kaz etinin büyüsü nereden geliyor? Yörede kazlar, yaz boyunca yaylalarda binbir çeşit otla, tamamen doğal ortamda besleniyor. Havalar soğumaya başlayınca ise, köyde tahıl tohumlarıyla besledi semirmeleri sağlanıyor. ilk kar yağdığında ise kesilip, 10 gün kar altında yatırılıyor. Kaz daha sonra ise kaz dolması başta olmak üzere, bulgurlu kaz eti, haşlama, hinkal, tandır olmak üzere, bir çok çeşitte yapılıyor. 

Gerçi günümüzde talep çok olduğu için çiftliklerde de kaz yetiştirildiği belirtiliyor. Ama yine de burada geleneksel usulle pişirilen kaz, kendi yağıyla pişirilen bulgur pilavıyla kemikli ya da kemiksiz olarak servis ediliyor. Tam kıvamında pişirilen Kaz eti, ağızda dağılırken, yanında gelen turşu ve diğer bir kaç meze, size keyifli bir yemek fırsatı sunuyor. Kaz eti, kar yağmadan yenilirse istenilen lezzetle olmadığı belirtiliyor. En iyi kaz eti aralık ve mart ayları arasında yeniyor. Haberiniz olsun. 

Piti sunulması da bir şölen...
PİTİ

Kaz etinin yanında, ayrıca safran ve kuyruk yağı ile uzun süre pişirilen kuzu eti kemiklerinden sıyrılarak bir tabak içinde size sunuluyor. Bir kap içinde bulunan su boş tabak içinde bulunan lavaş ekmek üzerine serpiliyor, ardından nohut ve eti tabağa boşaltıyorsunuz. Kıvamında pişen yemeği yanında sunulan pilavla birlikte yiyorsunuz. Burada önemli olan nohutun ağza gelmesi, kıtır kıtır olması. Ama özellikle şehirlerden gelenler nohutun daha yumuşak olmasını istediği için yemeğin lezzeti biraz daha farklı oluyor. 

HINGEL.

Hangel veya hıngel, aslında mantının boş ve yaprak yaprak olanı. Yani tam bir karbonhidrat bombası. Hamur bildiğiniz mantı hamuru. Açılıp kare kare kesilen hamur suda kaynatılıyor ve üzerine sarımsaklı yoğurtlu yağlı sos dökülerek servis ediliyor.

EVELİK ÇORBASI…. 

Evelik çorbası, soğuk kış günlerinin ve gecelerinin vaz geçilmezi aslında. O soğuk hem de çok soğuk günlerde, kalorisiyle içinizi ısıtıyor, sizi soğuğa hazırlıyor. Çorbaya ismini veren evelik otu, Kars’ın etrafında bulunan otlaklarda yetişen kuzu kulağı gibi ekşi bir bitki. Bitkinin yaprakları yazın gölgede kurutuluyor, yanına yeşil mercimek, yarma, soğan, patetik, biber, et suyu, salça ve yağ ilavesiyle pişirilerek çorba haline getiriliyor. 

KARS GRAVYERİ VE KARS KAŞARI  VE BALI…

Kars’ta bulunduğu coğrafi koşullar nedeniyle tarımın olmaması ve bu nedenle de tarımsal ilaçların kullanılmaması, özellikle et, süt ve bal üretiminde daha organik ürünlerin üretilmesini sağlıyor. Mesela bal, yüzlerce farklı çiçekten bal üreten arılar sayesinde Türkiye’nin en güzel ve lezzetli ballarından birini oluşturuyor. 

KARS GRAVYERİ

Kars’ta ön plana çıkan en önemli süt ürünlerinden birisi ise üstü delik delik olan Gravyer peyniri. Aslında bu peynir, 1876, 77 yılları sırasında Osmanlı Rus Savaşı sonrası bu bölgeye yerleşen Malakanlar sayesinde başlıyor. Malakanlar, 

1800’lü yılların başlarında, Rusya’daki Ortodoks Kilisesi’nden kendini ayrıştıran Molokanizm adlı bir tarikatın üyeleri. Bu dini ayrışma sonrasında tahminen 20 bin kadar bir nüfusa sahip Molokanlar, önce Kafkasya’nın kuzeyi, İran, Azerbaycan gibi  Osmanlı sınırlarına, 1876-1877 Osmanlı-Rus Savaşları sonrasında da Ruslar tarafından Kars’a yerleştiriliyor. Buradaki yerli halk onları Malakan olarak çağırmaya başlıyor. Malakanlar, özellikle gittikleri yere tarımı götürmesiyle biliniyor. Savaş karşıtı olan, kendi çevrelerinde yaşayan Malakanlar, bölgeye hemen tarımı, hayvancılığı ve süt üretimini getiriyorlar. Başlıyorlar süt ürünlerini üretmeye. Gravyer üretimi için Ruslar(ın bölgeye İsviçre’den uzmanlar getirmesiyle gravyer üretiminde ustalaşıyorlar. Günümüzde İsveç, Gürcistan ve Kars’ta üretimi süren bu peynir çeşidi, 2 yıllık dinlenmeden sonra müşteriye sunuluyor. Bölge getirilen Zavot cinsi ineklerin sütleriyle yapılan gravyer ve kars kaşarı, gidenlerin alarak yanlarında getirdikleri en önemli süt ürünlerinin başında geliyor.  

Bölgede gravyer kadar ünlü olan Kars kaşarı da, günlük sütle yapılıyor. Kars kaşarı inek ve koyun sütü karışımıyla yapılıyor. Gravyer ise sadece inek sütünden yapılıyor. Kaşar peyniri taze olarak, ya da 8 ay kadar dinlendirilerek müşteriye sunuluyor. 


Boğatepe Köyü'nde de kaz ürünleri alma imkanı var. 

Kars'ta güzel bir kahve içmek için gidilecek yerlerin arasında bir başka alternatif ise, Yemen Kahvesi geliyor. Buraya giderseniz hem eski bir Kars evine de gidiyorsunuz. Özellikle ikinci katında bulunan daha hizmete girmeyen bölümü mutlaka gezin. Çok şaşıracaksınız...

Bir başka gidilecek yer alternatifi ise, Kılıçoğlu Pastanesi. Burası Erzurum Merkezli bir  pastahane. İçinde günlük olarak Erzurum'dan gelen bütün tatlı çeşitleri yer alıyor. Pastanenin oturma bölümü ise büyük şehirlerdeki gibi çok güzel dekore edilmiş. Ürünler ve ortam çok keyifli...